UVUMBUZ: makala

makala

Showing posts with label makala. Show all posts

GESI ILIYOPO TANZANIA IWANUFAISHE WATANZANIA KATIKA KUJENGA NCHI BORA

habari za uhakika October 17, 2022 Add Comment

Na Kalebo Mussa, Tanzania ni miongoni mwa nchi kumi barani Afrika zenye rasilimali ya gesi asilia, Taifa la Afrika Mashariki lenye zaidi ya watu milioni 55 linapata futi za ujazo Trilioni 57.74 za gesi asilia katika maeneo ya gesi ya SongoSongo mkoani Lindi na Mnazi Bay mkoani Mtwara. Kwa mujibu wa rekodi za Wizara ya Nishati, hadi sasa, Tanzania imetumia takriban 0.5 TCF ya gesi yake asilia, hivyo basi, uchunguzi zaidi unaendelea ili kuifanya Tanzania kuwa chanzo cha pili cha nishati ya gesi asilia Kusini mwa Jangwa la Sahara. Ripoti ya utawala wa NRGI-2017, sekta ya mafuta na gesi Tanzania (O&G) ilipata pointi 53 kati ya 100 na kuifanya Tanzania kuwa jimbo la 39 kati ya 81 zilizochambuliwa duniani. Katika muktadha huo , katika utambuzi wa thamani, unaojumuisha leseni, kodi, athari za ndani na mashirika ya serikali, Tanzania ilipata pointi 65 (12/89). usimamizi wa mapato, ikiwa ni pamoja na bajeti ya taifa, mapato ya rasilimali za nchi ndogo, na fedha za utajiri wa uhuru, Tanzania ilipata pointi 40 (48/89). kuhusu mazingira wezeshi yanayojumuisha elimu ya uraia, uelewa wa haki, na uwezeshaji pamoja na uwajibikaji, ufanisi wa serikali, ubora wa udhibiti, utawala wa sheria, udhibiti wa rushwa na utulivu wa kisiasa, Tanzania iliandikisha alama 53 (40/89). Mkoa wa Mtwara ndio wenye uwezo mkubwa zaidi wa kilimo cha korosho nchini Tanzania. Mtwara ni mwanga wa uzalishaji na mauzo ya korosho nchini Tanzania. Licha ya kasoro zilizojitokeza hivi karibuni katika minada ya korosho katika mwaka wa fedha 2017/2018, Mtwara imesimama imara ikiwa na zaidi ya tani 100,000 za mavuno ya korosho kwa mwaka. Kwa mujibu wa wasifu wa kijamii na kiuchumi wa kanda hii, eneo hili la kimkakati linachukua kilomita za mraba 16,710 katika ardhi, ambayo ni asilimia 1.7 ya Tanzania Bara nzima. Wakati huo huo, utabiri wa idadi ya watu wa 2018 na Ofisi ya Taifa ya Takwimu unaonyesha kanda hiyo kuwa na zaidi ya watu milioni 1.4. Masuala ya kiuchumi ya kanda yanajumuisha kilimo, uvuvi, huduma na shughuli za viwanda. Kwa hivyo, mandhari mpya ya gesi asilia imeunda mtazamo mpya ndani ya vigezo vya kijamii na kiuchumi, ambavyo vimezua mazungumzo muhimu kuhusu jinsi gani na lini eneo hili linaweza kuibuka kama nguzo imara ya kiuchumi. Mwaka 2013, mkoa huo uliibuka kielelezo kipya cha uchumi wa gesi asilia, ukihusisha makampuni ya gesi asilia ya nje na ya ndani au ya serikali kujitosa katika ubia wa maliasili, ikiwamo ujenzi wa bomba la gesi asilia la Kilomita 532 (KM) kutoka Mtwara hadi mji wa kibiashara Dar es Salaam, kugharimu zaidi ya $1.23 bilioni. Kulingana na Muungano wa Kimataifa wa Uhifadhi wa Mazingira (ICUN), usimamizi wa uchumi wa gesi asilia unaamuru kanuni, taasisi na michakato inayoamua jinsi nguvu na majukumu juu ya maliasili yanavyotekelezwa, jinsi maamuzi yanaathiri wapiga kura wa eneo na jinsi raia (katika hili. watu wa Mtwara na Tanzania nzima), wanawake, wanaume, watu wa kiasili, na jumuiya za wenyeji, hushiriki na kufaidika na usimamizi wa maliasili. Tanzania imechunguza sehemu ndogo tu ya hifadhi ya gesi asilia (0.5 TCF kati ya 57.74TCF), na ili kuchunguza zaidi masuala ya kijamii na kiuchumi na kisiasa inapaswa kuunganishwa kikamilifu ili kuhakikisha kuwa uzalishaji wa gesi asilia unakuja kwa baraka na si laana, kama inavyodhihirika katika baadhi ya mataifa ya Afrika. Taasisi ya Utafiti wa Sera ya Tanzania--Taasisi ya Utafiti wa Kiuchumi na Kijamii (ESRF)--ilikutana na maofisa wa mamlaka za serikali za mitaa, kujadili jinsi mapungufu ya kiutawala katika kupanga na kusimamia uchumi wa gesi asilia Mtwara yanavyoweza kutatuliwa. Kwa mujibu wa ripoti ya ESRF, iliyoangazia mambo muhimu ya mjadala uliochapishwa Julai 2017, ilishughulikia masuala ya kina kutoka kwa wadau, yaliyowekwa ndani ya ushirikiano baina ya serikali na ushirikishwaji wa wananchi, usimamizi wa mapato na matumizi, juhudi za maendeleo endelevu, migogoro ya matumizi ya ardhi; athari za kijamii na kimazingira, na kuchangamkia fursa za ujasiriamali. Kama ripoti inavyoonyesha, ushirikiano baina ya serikali na ushirikishwaji wa wananchi ambao umekuwa nguzo kuu katika mafanikio au kushindwa kwa utawala wa maliasili katika mandhari ya Afrika, unaweza kuziba pengo la maarifa lililopo kupitia mchakato wa makusudi ulioandaliwa katika ngazi zote (kikanda, ngazi ya wilaya na chini), lakini pia--kupitia kuhakikisha taarifa za mrejesho miongoni mwa viongozi na wananchi wa Mtwara. Zaidi ya hayo, ngazi za mikoa na wilaya lazima ziwe na wataalam wa sekta ya nishati ambao hutafsiri masuala ya kiufundi katika muktadha wa ndani. Kwa hivyo, iliwezesha uingizwaji wa maswala changamano ya gesi asilia na kuziba pengo la maarifa kwa jamii hizi. "Kusimamia matarajio kunastahili kupewa kipaumbele cha juu. Wananchi wanahitaji kusaidiwa kufahamu kwamba manufaa kutoka kwa uchumi wa gesi yanaweza kuathiriwa na jinsi wanavyojiweka na ni maandalizi gani wanafanya ili kufaidika na uchumi wa gesi," ripoti hiyo ilisema. Usimamizi wa mapato na matumizi ni muhimu katika muktadha huu, inadaiwa kuwa serikali ya mtaa inapaswa kutoa elimu juu ya maana na matumizi ya aina mbalimbali za vyanzo vya mapato visivyo vya kodi hasa mirabaha na tozo za huduma na maarifa juu ya matumizi ya nyumbani na gesi inayosafirishwa hadi Dar. es Salaam kwa matumizi zaidi ya ndani, ikiwa ni pamoja na uzalishaji wa umeme katika gridi ya taifa na kuendelea kuuza nje. Kwa mujibu wa Wizara ya Nishati, hadi Mei 2019, Shirika la Maendeleo ya Petroli Tanzania (TPDC) lilikuwa limekusanya zaidi ya dola milioni 210 (kutokana na mauzo na utafutaji wa gesi), na kuvuka lengo lililokusudiwa la zaidi ya dola milioni 171 kwa mwaka wa fedha 2018/2019. “Wananchi wapewe taarifa mara kwa mara juu ya mapato na matumizi ya fedha zinazopatikana au zinazopokelewa kijijini bila kujali vyanzo vya fedha, hii ina maana kwamba fedha kutoka katika vyanzo vyote zijumuishwe kwenye bajeti katika ngazi ya serikali ya mtaa au kijiji na kusimamiwa katika njia ya uwazi kupitia mikutano ya mara kwa mara na/au matumizi ya mbao za matangazo katika ngazi husika za serikali,” inasomeka ripoti hiyo. Zaidi ya hayo, ilibainika kuwa mapato yanayohitajika kugharamia miradi ya maendeleo yanapaswa kutumika kulingana na shughuli zilizopangwa.Muhimu zaidi, serikali ya mkoa inapaswa kuhakikisha kuwa ufuatiliaji wa utekelezaji wa sheria na kanuni zinazohusiana na matumizi ya fedha na elimu katika jamii unatekelezwa. “Hatua zichukuliwe ili kutoa elimu zaidi jinsi vikundi hivi vilivyojitolea vinavyoweza kunufaika na uchumi wa gesi na kurahisisha utambuzi wa fursa za manufaa ya uchumi wa gesi na ufahamu wa hatua gani wanapaswa kuchukua ili kutumia fursa za uchumi wa gesi”. ripoti hiyo ilibainisha. hata hivyo , ripoti hiyo pia iliangazia jukumu la serikali za mitaa katika kusaidia wajasiriamali wa ndani katika kupata masoko ya uhakika ya bidhaa zao zinazotengenezwa nchini, lakini pia kuwapa uelewa katika kuongeza thamani ya shughuli zao. Hata hivyo, muhimu zaidi, ilitolewa hoja kuwa kanda inaweza kuanzisha dawati la masoko ambalo limepewa jukumu la kuungana na taasisi nyingine za maendeleo ya soko nchini na kwingineko ili kuboresha upatikanaji wa masoko yanayofaa.

NDOA ZA MAPEMA, MIMBA ZA UJANA ZINAWANYIMA WASICHANA WENGI ELIMU

habari za uhakika February 02, 2022 Add Comment

Na Kalebo Mussa.

Akwa Ibom ni jimbo lililo katika ukanda wa kijiografia Kusini mwa nchi ya Nigeria yenye matukio mengi ya ndoa za utotoni.Esther Akan ni miongoni mwa wasichana ambao ni wahaga wa ndoa za utotoni ambapo alipata ujauzito aliopewa na mwanafunzi mwenzake Ernest 30 shuleni akiwa na umri wa miaka 16,ni mtoto wa kwanza kati ya watoto watano, alifiwa na baba yake akiwa na umri wa miaka 12.

Esther alikuwa mwanafunzi wa SS2 katika Shule ya Sarufi ya Jumuiya ya Sekondari, Ikot Essien, Ibesikpo-Asutan kaatika Jimbo la Akwa Ibom nchini humo.

Baada ya hapo Esther alichukua umamuzi wa kuacha shule na kwenda kuishi na aliyempa ujauzito kama mke na mume , uamuzi ambao anasema sasa anajutia.

Baadae Esther alifanikiwa kujifungua mtoto wake wa kike, mnamo Januari 2021 mumewe aliaga dunia muda mfupi baada ya kuthibitisha kuwa Esther alikuwa anatarajia mtoto wao mwingine wa pili.

"Nilijuta kuchukua uamuzi huo (ndoa ya mapema). Badala ya kupata, sasa ninateseka zaidi kuliko hapo awali," Esther aliambia Premium Times.

Angelina (jina halisi limehifadhiwa), 17, mama mwingine mdogo kutoka kijiji cha Ikot Obio Ndoho katika eneo la Serikali ya Mtaa ya Mkpat Enin, pia aliacha shule. Kama Esther, yeye pia alisema amenyanyaswa sana na mwanamume wake.

"Mume wangu huwa ananinyanyasa; mara nyingi anatumia kuni au mbao kunipiga kila mara aliniambia kuwa baba yake alimpiga mama yake hadi kumuua, kwa hiyo, anaweza pia kunipiga hadi kuniua na hakuna mtu atakayefanya chochote," Angelina alisema.

Alisema kuwa alipanga baadae kurudi shuleni lakini alishidwa kutokana na mume wake kumwekea vikwazo vikali.

“Nilipanga kurejea shuleni pale mambo yatakapokuwa mazuri katika familia yangu, lakini mume wangu alipokutana nami sikuweza kumpinga kwa sababu nilihitaji msaada na kwa sababu ya ndoa ya utotoni sikuweza tena kurudi shuleni” Bi Enobong aliongeza

Serikali ya Akwa Ibom inasema imeendesha kampeni vikali dhidi ya ndoa za utotoni na matokeo yamekuwa yakipatikana. Mnamo 2020, serikali ilitunga sheria ya kupiga marufuku ndoa chini ya umri wa miaka 16.

Kwa maneno mengine, wakati serikali ya Nigeria kupitia Sheria ya Haki za Mtoto inatambua 18 kama umri wa mtu mzima, ni miaka 16 huko Akwa Ibom.

"Tuna Sheria yetu ya Haki za Mtoto katika Jimbo la Akwa Ibom na umri uliowekwa ni miaka 16," Naibu Mkurugenzi katika Wizara ya Sheria ya Jimbo la Akwa Ibom ambaye pia ni Mkurugenzi katika Kitengo cha Kukabiliana na Unyanyasaji wa Kijinsia na Jinsia, Akwa Ibom. Jimbo, Emem Ette, aliiambia Premium Times.

Alisema serikali inapinga ndoa za utotoni, kwa hivyo vitendo hivyo ni kosa katika Jimbo la Akwa Ibom.

"Katika Jimbo la Akwa Ibom, ikiwa mtoto aliye chini ya umri wa miaka 16 amebakwa au kupachikwa mimba na mwanamume, iwe ametaka kwa ridhaa yake au la, kwa mujibu wa sheria, mtu ambaye ni chini ya umri wa miaka 16 hawezi kutoa ridhaa. hivyo yeyote aliyempa ujauzitoaripoti polisi na kufunguliwa mashtaka kwa kumbaka mtoto huyo,” alisema.

Alisema serikali inapinga tabia ya wazazi kukabidhi watoto wao waliopachikwa ujauzito waolewe na waliopewa ujauzito huo.

“Hakuna mzazi anayepaswa kumbeba mtoto wao na kusema kwa sababu umempa mimba mtoto wangu uolewe na mtoto wangu si sawa, sheria ipo kinyume na hiyo ni ukatili dhidi ya mtu, sheria iko wazi kabisa kuhusu ndoa za utotoni. jimboni," Bi Ette alisema.

Alisema juhudi za serikali zilikuwa na matunda, na kulikuwa na kesi chache za ndoa za utotoni. Kile ambacho serikali inajali zaidi sasa ni kushughulikia mimba za utotoni, alisema.

Kulingana na Utafiti wa Demografia na Afya wa Nigeria, 2018, kiwango cha mimba cha kijana (miaka 15-19) katika Jimbo la Akwa Ibom kilikadiriwa kuwa asilimia 12.8. Ilikuwa ya tatu kwa juu katika eneo la Kusini-Kusini baada ya asilimia 19.9 ya Bayelsa na 14 ya Cross Rive

Katika juudi ya kutatua tatizo hilo Bi Emmanuel mnamo 2015 alizindua Mpango wa Uwezeshaji wa Familia na Uelekezi wa Vijana (FEYReP) ili kushughulikia tatizo la mimba za utotoni.

"Mojawapo ya mwelekeo mkuu wa FEYReP itakuwa jinsi ya kuzuia mimba za utotoni. Baadhi ya wasichana hawa ni waathirika wa ubakaji na aina nyingine za ukatili wa kijinsia, kulingana na ripoti ya jinsia nchini Nigeria ya 2012, msichana mmoja kati ya watatu wenye umri wa miaka 15 hadi 24 wanakabiliwa na unyanyasaji huu," Bi Emmanuel alisema wakati wa uzinduzi wa programu, kama ilivyoripotiwa na gazeti la Vanguard.

Kikundi hicho kinatetea uzuiaji wa mimba za utotoni na kukuza elimu ya mtoto wa kike.

Kamishna wa Jimbo la Masuala ya Wanawake na Ustawi wa Jamii, Ini Adiakpan, alikiri kwamba mimba za utotoni bado ni tatizo katika jimbo hilo.

"Katika Akwa Ibom, tunamlindaje mtoto wa kike? Serikali imeweka utaratibu wa kisheria kumlinda mtoto; tunayo Sheria ya Haki ya Mtoto, sera ya jinsia na mengineyo. Pia tunayo elimu bure na ya lazima, ambayo inahusisha watoto wa kiume na wa kike na kwa wakati huo, kila mtoto anatarajiwa kuwa shuleni," aliiambia Premium Times.

Katika Akwa Ibom, umri wa utu uzima ni miaka 16 Shirika la Umoja wa Mataifa la Kuhudumia Watoto (UNICEF) linakadiria kuwa asilimia 43 ya wanawake nchini

Nigeria wenye umri wa kati ya miaka 20 na 24 walifunga ndoa kabla ya kutimiza miaka 18 ambapo takriban asilimia 17 walifunga ndoa kufikia umri wa miaka 15.

Pia, asilimia 80 ya waliooa kabla ya miaka 18 waliacha elimu sawa na asilimia 39 ya waliooa kabla ya miaka15.

"Wengi wao hupachikwa mimba katika hatua za awali, wengine wakiwa na umri wa miaka 14 na wengine wakiwa na miaka 15 au chini zaidi, mara tu jambo hilo likitokea, watahamia kukaa na mwanamume anayehusika na ujauzito huo." alisema Michael Udoaba, mkunga wa jadi na kiongozi wa jamii katika jamii ya Okop Ndua Erong.

Wakati ndoa za utotoni zimekithiri jimbo la Jigawa ambapo ni mojawapo ya majimbo 36 ya Nigeria, yaliyoko katika eneo la kaskazini mwa nchi hali ni mbaya zaidi huku asilimia 90 ya wasichana chini ya 18 wakiolewa, hali hiyo pia ipo kusini mwa Nigeria - ingawa katika kiwango cha chini.

kulingana na repoti ya UNICEF majimbo manne yenye matukio mengi ya ndoa za utotoni kusini ni Ogun, Oyo, Delta na Akwa Ibom, yenye asilimia 29, 23, 23 na 22.

Mnamo 2018, Akwa Ibom ilikuwa na idadi ya juu ya watoto ambao waliacha shule ya pili ni Kano ambapo Ibom ililirekodi watoto 581,800 ambao hawakuwa shuleni huku Kano ikiwa na 989,234, kulingana na Tume ya Elimu ya Msingi kwa Wote, UBEC.

Akwa Ibom ilikuwa na idadi kubwa zaidi ya watoto wa kike wasiokwenda shule nchini ikiwa na 298,161,huku mshindani wake ni jimbo la Sokoto, ilirekodi 270,586.

NDOA ZA MAPEMA, MIMBA ZA UJANA ZINAWANYIMA WASICHANA WENGI ELIMU

habari za uhakika January 26, 2022 Add Comment

picha hii haihusiani na stori.